Standaardtestamenten en erfrecht in Spanje

"Acht op de tien Nederlanders heeft in Spanje een standaardtestament ondertekend. Met een soort van clausule voor Nederlands recht, waarvan de inhoud overduidelijk Spaans erfrecht is, met alle nadelige gevolgen van dien."


Wie onroerend goed heeft in het buitenland krijgt te maken met buitenlandse wet- en regelgeving. Één keer per maand vertelt mr. Samuel Totays, notarieel jurist in Spanje, over uiteenlopende aspecten van de Spaanse wet- en regelgeving. In dit artikel gaat hij in op het ondertekenen door Nederlanders van Spaanse testamenten.

'Sinds september 2009 kunnen Nederlanders met bezittingen in Spanje gebruik maken van een unieke dienst: de gratis Quickscan op Nederlandse én Spaanse testamenten. Door een beoordeling van de bestaande testamenten wordt inzicht gegeven wat er gebeurt met de in eigendom zijnde woningen en bankrekeningen als men komt te overlijden. Tevens wordt inzicht gegeven volgens welk erfrechtstelsel de nalatenschap wordt afgewikkeld.

Een groot aantal Nederlanders heeft in het verleden incorrecte of onvolledige testamenten in Spanje ondertekend. Veelal is dat het standaardtestament, uit de la van de Spaanse notaris getrokken, bestaande uit drie of vier beperkte clausules. Acht op de tien Nederlanders heeft in Spanje een dergelijk testament ondertekend. Met een soort van clausule voor Nederlands recht, maar waarvan de inhoud overduidelijk Spaans erfrecht is, met alle nadelige gevolgen van dien voor alle betrokkenen.

Spaans standaard (ramp)model
Kort gezegd komt de erfstelling van een dergelijk gestandariseerd testament erop neer, dat de echtgenoot of echtgenote benoemd wordt als enige erfgenaam. Plaatsvervullende (!) erfgenamen zijn daarna de kinderen, in sommige gevallen zelfs de stiefkinderen, wanneer er sprake is van een tweede huwelijk waarvan beide echtgenoten kinderen hebben uit een eerder huwelijk. Het onbedoelde juridische gevolg is vérstrekkend: een stille onterving van de ´eigen´ kinderen, die immers wel degelijk de wettelijke erfgenamen zijn. Men wordt vaak in de waan gelaten dat dit een tweetrapsmaking op de langstlevende is. Maar gezegd moet worden dat dit type inhoudelijk helemaal niet lijkt op het Nederlandse Tweetrapstestament.

Daarnaast ontbreekt in deze standaardtestamenten vaak een uitsluitingsclausule en een clausule waarin de benoeming van een executeur vernoemd wordt. Een testament zonder executeur, met de wettelijke voorwaarden gesteld aan dit executeurschap, is echter géén volwaardig testament. Met dit Spaanse testament bereikt men op geen enkele wijze de beoogde erfbelastingbesparing.

'Niet terzake deskundige begeleiders'
Een grote groep Nederlanders is destijds geholpen door begeleiders, zoals de makelaar, de gestor, de vertaler of iemand die dit zelfs alles-onder-één-dak (!) is. Ongetwijfeld deskundig op hun eigen vakgebied, doch niet met de noodzakelijke juridische achtergrond en ook niet gehinderd door het gebrek aan enige kennis van het erfrecht om testamenten ´erbij te doen´. Het kan overigens nog erger: Daar waar dergelijke begeleiders ook nalatenschappen ´doen´. Een nog complexer specialisme, dat niet alleen erfrechtelijke maar ook fiscale kennis vereist.

Complex rechtsgebied
Het is belangrijk voor ogen te houden is dat het erfrecht één van de meest complexe rechtsgebieden is. Het vereist daarom grondige juridische kennis van het Nederlandse erfrecht, maar ook van de Spaanse (fiscale) wetgeving om adequaat te kunnen adviseren op het gebied van testamenten, met name in Spanje.

Een begeleider moet u helder en uitvoerig kunnen informeren over typisch erfrechtelijke begrippen zoals het wettelijk/testamentair erfrecht, uitsluitingsclausules, wilsrechten, rechtskeuzes, het verschil tussen legataris/legitimaris, fidei commis de residuo en meer van dit soort begrippen. Hij of zij moet u kunnen uitleggen waarom een Nederlander met bezittingen in Spanje en/of in Nederland altijd moet kiezen voor één testament met rechtskeuze voor Nederlands recht, en welke inhoudelijk relevante clausules een testament minimaal moet bevatten.

Gelukkig kunt u, ook hier in Spanje, en wél met een gerust hart, deskundig advies over erfrecht & testamenten inroepen bij een kleine groep Nederlandse (juridische-fiscale) adviseurs, die gebleken grondige en up-to-date kennis hebben van de erfrechtelijke begrippen en systemen, en het successiestelsel in Spanje. Zij werken - bij voorkeur - samen met een vaste Nederlandse en Spaanse notaris om tot een juist maatwerktestament te komen.'

Dit artikel is geschreven door mr. Samuel Totays, notarieel jurist verbonden aan FLORES Juridisch Advies, Spanje 

Landendossier
	Meer informatie over de aanschaf en bezit van een (tweede) huis in Spanje
Deel dit artikel met anderen: Tell a friend!

---

Mondi is een onafhankelijke belangenorganisatie die opkomt voor de collectieve belangen van haar leden en die hen voorziet van preventieve informatie om succesvol een woning in het buitenland aan te schaffen. Met een lidmaatschap van Mondi kunt u onbeperkt vragen stellen over alles wat te maken heeft met de aanschaf en bezit van buitenlands vastgoed. De investering hebt u zo terugverdiend. Met Mondi next nieuws blijft u op de hoogte van de meest relevante ontwikkelingen.

---

Terug naar overzicht