Samenleven naar Frans recht

Samenleven volgens Nederlands recht was onmogelijk in Frankrijk, maar nu niet meer

Tot mei 2009 erkende Frankrijk geen enkele buitenlandse samenlevingsvorm en versperde zij voor veel buitenlanders ook de weg om een Frans geregistreerd partnerschap - PACS geheten - aan te gaan. Daartoe moest men in Frankrijk wonen en niet eerder elders een samenlevingsvorm zijn aangegaan. In de praktijk moesten buitenlanders dan ook eerst hun bestaande partnerschap ontbinden – met bijvoorbeeld het verlies van pensioenrechten - om pas daarna een PACS te kunnen sluiten, wat immers vele voordelen biedt. Zo wordt bij de langstlevende partner geen successierecht geheven. Zonder PACS bedraagt deze 60 procent.

De laatste jaren is hiertegen in toenemende mate verzet ontstaan. Daarbij werd een beroep gedaan op de non-discriminatiebepalingen van diverse verdragen en op het vrije verkeer van personen binnen de EU. Uiteindelijk voerden (euro)parlementariërs en vele anderen de druk zo op dat er vanaf 13 mei 2009 een erkenningsregeling van kracht is geworden via artikel 515-7-1 van de Code Civil (CC). Dit stelt en erkent dat de manier waarop een geregistreerd partnerschap wordt aangegaan en ontbonden, wordt beheerst door de bepalingen van de Staat van de autoriteit die tot registratie is overgegaan. Kernwoorden hierbij zijn dat het om een 'geregistreerd partnerschap' moet gaan en dat er in het betreffende buitenland een autoriteit of instantie moet bestaan die het heeft geregistreerd.

Notariële samenlevingsovereenkomst
Het Nederlandse geregistreerd partnerschap voldoet aan deze voorwaarden, zodat dit nu in Frankrijk wordt erkend. Het is echter bij ons in onbruik geraakt en het grootste deel van de samenwoners die niet getrouwd zijn, is bij ons een notariële samenlevingsovereenkomst aangegaan. Het gaat er nu dus om of deze overeenkomst ook onder de erkenning valt? Gezien de tekst van artikel 515-7-1 CC hangt dat af van de vraag of de registratie van deze overeenkomst door een Nederlandse notaris, als een registratie door een Nederlandse autoriteit of instantie beschouwd moet worden. Desgevraagd heeft de Franse Minister van Justitie enige tijd geleden geantwoord dat deze registratie onder het artikel valt, zodat Nederlandse samenwoners met deze overeenkomst, gelijk worden gesteld met personen die een PACS hebben gesloten. Dat was een goed bericht dat aan veel onzekerheden een einde maakte en dat de heffing van 60% aan Franse successierechten – die vaak tot zeer schrijnende situaties leidde – definitief achter de horizon heeft laten verdwijnen.

Belangrijk is nog wel dat men wanneer men in Nederland vijf jaar samenwoont zonder notariële overeenkomst, bij ons ook voor veel fiscale voordelen in aanmerking komt. De aanspraken op de wederzijdse pensioenen zijn hiervan overigens uitgezonderd, omdat daarvoor een notariële overeenkomst is vereist. Echter in Frankrijk bestaat deze vijfjaarsregel niet. Voor de vrijstelling van de Franse successierechten van 60 procent zonder een PACS, moet men dus naar een Nederlandse notaris gaan.

Overgangssituatie
Na de inwerkingtreding van artikel 515-7-1 CC is er in Frankrijk ook een fiscale instructie gekomen die aangeeft welke buitenlandse vormen, fiscaal onder dit artikel vallen. Daarin is nog niet de notariële samenlevings- overeenkomst opgenomen, maar het Franse ministerie van Financiën werkt er nu aan dat dit alsnog zal gebeuren. Zolang het nog niet zover is, geldt echter de mededeling van de Minister van Justitie over de erkenning en kunnen daarmee de Franse notaris en de inspecteur worden overtuigd. Een formele fiscale instructie is daarvoor immers niet vereist, omdat die in principe alleen een handvat voor de praktijk biedt en niet als een wet te beschouwen is.

Geschreven door Ton Steinz verbonden aan Steinz & Dijkstra Advocaten

Landendossier
	Meer informatie over de aanschaf en bezit van een (tweede) huis in Frankrijk
Deel dit artikel met anderen: Tell a friend!

---

Het Mondi lidmaatschap is bijzonder aan te bevelen voor (toekomstige) eigenaren van een woning of beleggingsobject in het buitenland. Of u zich nu in de oriëntatiefase bevindt, al een woning hebt aangekocht of deze weer wilt gaan verkopen, u zult ongetwijfeld veel vragen hebben en willen weten welke juridische, fiscale, financiële en praktische consequenties uw beslissing heeft.

---

Terug naar overzicht