Plannen kabinet box 3: sparen, beleggen en tweede woning

Mondi ontvangt van haar leden regelmatig vragen over de beoogde wijzigingen in box 3. Het huidige kabinet-Rutte III wil de belastingheffing in box 3 namelijk veranderen. Logisch, want bij de huidige lage rentestanden leidt dit in veel gevallen tot een oneerlijke heffing. Belastingbetalers met spaargeld gaan daarvan profiteren. Beleggers en vooral belastingbetalers die lenen om te beleggen, gaan meer inkomstenbelasting betalen in box 3. Wat zijn de consequenties voor (aspirant) tweede huis bezitters als de plannen van het kabinet daadwerkelijk doorgaan?

Staatssecretaris Snel van Financiën licht in een brief (kunt u downloaden onderaan dit artikel) een voorstel toe waardoor straks voor het eerst gerekend wordt met de werkelijke verhouding tussen spaargeld, beleggingen en schulden van een belastingplichtige. Dit betekent dat de belasting over spaargeld in box 3 wordt vastgesteld aan de hand van de werkelijke hoeveelheid spaargeld. Over deze werkelijke hoeveelheid spaargeld wordt dan een vooraf vastgestelde rente berekend, die zoveel mogelijk aansluit bij de werkelijke spaarrente.

Afzonderlijke fiscale behandeling voor spaargelden
Vooral spaarders vinden de huidige belastingheffing over het inkomen uit sparen en beleggen onrechtvaardig. De spaarrente is immers al lange tijd lager dan het forfaitaire rendementspercentage waarmee de Belastingdienst de belastingheffing in box 3 berekent. Het kabinet realiseert zich dat de belastingdruk voor spaarders hoog is omdat zij worden belast alsof een deel van hun vermogen uit beleggingen bestaat. Circa 1,35 miljoen spaarders betalen daardoor straks geen inkomstenbelasting meer in box 3.

Beleggers gaan straks meer belasting betalen
Volgens het kabinetsplan wordt voor iedere euro aan beleggingsvermogen vanaf 2022 uitgegaan van het forfaitaire rendement (niet de werkelijke situatie, maar een veronderstelde situatie vormt de heffingsgrondslag voor belasting) voor beleggen. Dat is dan belast tegen het belastingtarief in box 3 met 33 procent in plaats van de huidige 30 procent. In 2020 is het percentage van het forfaitaire beleggingsrendement 5,33 procent. Beleggers gaan op basis van het percentage voor 2020 dan ook onder het nieuwe systeem meer inkomstenbelasting betalen in box 3: circa 1,76 procent (= 33% x 5,33%) in plaats van de huidige 1,2 procent (= 30% x 4%) over hun hele beleggingsvermogen.
Belastingbetalers die geld hebben geleend voor de financiering van vastgoed in box 3 gaan meer betalen. Zij profiteren nu nog van de vermogensschijven in box 3 waar tot circa 1 miljoen euro per persoon een gecombineerd rendement voor sparen en beleggen geldt.

Berekening van belasting in box 3
Volgens het kabinetsplan wordt per 2022 eerst bepaald of de bezittingen in box 3 hoger zijn dan een drempel van circa 30.000 euro. Dit komt overeen met het huidige heffingsvrije vermogen per persoon (in 2020: 30.846 euro). Tot dit vermogen is er geen inkomstenbelasting verschuldigd in box 3. Is het vermogen hoger? Dan vervalt het heffingsvrije vermogen en wordt afzonderlijk gekeken naar:

• De hoeveelheid spaargeld in box 3;
• De overige bezittingen in box 3;
• En de hoogte van de schulden in box 3.

Men gaat rekenen met de werkelijke verhouding van spaargeld, beleggingen en schulden per belastingbetaler. Met forfaitair vastgestelde rendementen voor spaargeld, overige bezittingen en schulden wordt afzonderlijk het inkomen bepaald en vervolgens opgeteld. Een forfaitaire rente voor de schulden komt daarop in mindering. De peildatum in box 3 blijft 1 januari. Uitgaande van de cijfers voor 2020 zou het dan gaan om:

• Over spaargeld word je geacht 0,09 procent rendement te hebben behaald;
• Over beleggingen c.q. overige bezittingen word je geacht 5,33 procent rendement te hebben behaald;
• Als debetrente over schulden zou 3,03 procent in aanmerking genomen worden.

Belastingplichtigen die vanaf 2022 minder dan 400 euro aan rente genieten per jaar hoeven geen box 3-heffing meer te betalen. Bij de huidige rentestand geldt dan namelijk een vrijstelling van 440.000 euro per fiscale partner, uitgaande van het percentage voor 2020. Op basis daarvan betalen spaarders met spaargeld over de eerste circa 440.000 euro (fiscaal partners: circa 880.000 euro) straks geen inkomstenbelasting meer in box 3. Voor iedere 1.000 euro aan spaargeld boven dit bedrag wordt circa 0,30 euro aan inkomstenbelasting geheven in 2022.

Planning
Naar verwachting gaat het wetsvoorstel in de eerste helft van 2020 naar de Tweede Kamer om goedgekeurd te worden. Als de Tweede Kamer instemt met de plannen zal de Eerste Kamer met een meerderheid van stemmen het wetsvoorstel moeten aannemen. Het kabinet heeft in de Eerste Kamer zelf geen meerderheid meer, dus men is mede afhankelijk van de oppositie. Als de nieuwe wetgeving wordt aangenomen, gaat deze in per 2022.

Verkiezingen
Uiterlijk in maart 2021 zijn er nog Tweede Kamerverkiezingen. Dan ligt deze wetgeving mogelijk al klaar, maar een nieuw kabinet kan de wetgeving altijd weer veranderen.

Rekenvoorbeelden

1. Wat zijn de consequenties voor (aspirant) tweede huis bezitters als de plannen van het kabinet daadwerkelijk doorgaan?
2. Wat is de situatie voor 1 januari 2017 en wat is de huidige situatie in box 3 voor de tweede woning?

---

Terug naar overzicht