Erfenis ontvangen vanuit het buitenland

Als iemand overlijdt, gaat zijn erfenis naar de erfgenamen. Maar hoe zit dat precies als er vermogensbestanddelen zijn in het buitenland, zoals een (tweede) woning en binnen welke termijn moeten de erfgenamen zich melden bij verschillende instanties?

Steeds meer mensen emigreren binnen Europa of hebben een huis of bankrekening in een ander Europees land. De Europese Unie heeft daarom de regels vereenvoudigd. Vanaf 17 augustus 2015 geldt het erfrecht van één land ook voor bezit in andere landen binnen de Europese Unie (behalve Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk). Zie ook de publicatie Vereenvoudigd erfrecht binnen Europa.

Frequent ontvangt Mondi vragen van erfgenamen, vereffenaars en executeurs over het verdelen van vermogen uit het buitenland. Omdat ieder land andere wetten en regels heeft, is het bijzonder lastig, ondanks het vereenvoudigd erfrecht binnen Europa, om de juiste route te volgen. Ondanks het verdriet en verwerkingsproces is adequaat handelen essentieel om problemen te voorkomen. Mondi helpt haar leden, die beschikken over een Mondi lidmaatschap Premium, om zaken met behulp van de juiste deskundigen in goede banen te leiden en vooral ook om de erfgenamen te ontzorgen. Daarbij hoort ook het maken van goede prijsafspraken.

Mondi tip voor meer achtergrondinformatie over de erfenis in Nederland en België
De Nationale Adviesbalie (NAB) heeft voor Nederlanders een speciale website ontwikkeld over alles wat u over erfrecht dient te weten. Op deze site treft u informatie aan over een ‘stappenplan erfenis afhandelen’ met verwijzing naar een rekenmodule hoe men de erfbelasting kan berekenen die betaald dient te worden over de erfenis!

In België is de portaalsite Belgium.be te raadplegen. Deze website is een initiatief van de federale overheidsdiensten. De site werd ontwikkeld en wordt onderhouden door de FOD Kanselarij van de Eerste Minister en de FOD Fedict, in nauwe samenwerking met de verschillende federale overheidsdiensten en de openbare diensten van de gewesten en de gemeenschappen.
Andere landen hebben andere wetten en regels en op enig moment kunt u of uw nabestaanden te maken krijgen met het overlijden van een naaste die bijvoorbeeld een huis of ander bezit in Portugal heeft.

Aangifte overlijden bij belastingdienst
Het is belangrijk dat u dan op de hoogte bent van de regels die dan gelden.
Allereerst zult u bij de Portugese belastingdienst het overlijden moeten melden voor het einde van de derde maand volgend op de maand van overlijden. Dus als iemand bijvoorbeeld overlijdt op 3 januari dan moet voor eind april aangifte zijn gedaan. Bij deze aangifte hoort een lijst van alle bezittingen in Portugal die aan de overledene toebehoorden en als zodanig ook geregistreerd zijn.

Lijst van bezittingen en schulden in Portugal
Bezittingen
Dit kan huizen en grond betreffen, gebruiksrechten, boten, vliegtuigen en wapens.
Verder beleggingen in goud, kunstvoorwerpen, auteursrechten, bankrekeningen (met afschriften van de laatste 60 dagen), andere roerende goederen en aandelen (met data van aan en verkoop of afschriften van de laatste zes maanden)

Schulden
Bijvoorbeeld hypotheken, bankschulden, leningen, huur, et cetera (aantonen via documenten)

Wie moet aangifte doen?
De verplichting tot aangifte ligt achtereenvolgens bij:

• De overlevende echtgenoot/ samenlevingspartner;
• Executeur testamentair;
• Familieleden die legaal erfgenaam zijn (in volgorde van lijn);
• In het testament aangewezen erfgenamen, bij gelijke omstandigheden de oudste.

Opgave van bezittingen
Overlijdensverklaring
Bij de aangifte (met overlijdensverklaring) moet ook opgegeven worden wie de erfgenamen zijn. Alle erfgenamen moeten vervolgens een Portugees fiscaal nummer (vergelijk: burgerservicenummer) krijgen.
Daarvoor hoeven deze erfgenamen niet persoonlijk naar Portugal te reizen, want dat kan een in Portugal wonende contactpersoon doen of iemand die naar Portugal reist en dit voor hen regelt. Belangrijk is dan een kopie paspoort, het volledige adres en eventuele huwelijkse staat, al dan niet met voorwaarden.

Erfrechtverklaring en apostilles van de rechtbank
Wie de erfgenamen zijn moet blijken uit het testament en erfrechtverklaring. Dit testament en de erfrechtverklaring (mét apostille van de rechtbank om de rechtsgeldigheid in het buitenland aan te tonen) moeten door een beëdigd vertaler zijn vertaald in het Portugees en ook hier moet weer met een apostille de rechtsgeldigheid van de vertaling worden aangetoond.

In het geval dat er een huis is, zal er zeer waarschijnlijk ook een bankrekening zijn, belastingen worden betaald en zaken als energie, water, telefoon et cetera.
Indien de erfgenamen niet precies op de hoogte zijn, kan met het fiscaal nummer een heleboel worden gevonden. Dit nummer is op energierekeningen, maar ook in het koopcontract terug te vinden.

Procuratie/volmacht
Wil men vervolgens het bezit verkopen, contracten beëindigen of bijvoorbeeld rekeningen opheffen, dan is het handig als er een procuratie is opgemaakt bij een Portugese notaris of bijvoorbeeld bij het Portugese consulaat in Den Haag of Brussel, waarbij aan iemand volmacht wordt gegeven om namens de erfgenamen de zaak af te handelen. Hiervoor moeten alle erfgenamen aanwezig zijn en deze procuratie ondertekenen (paspoort meenemen). Deze gevolmachtigde kán één van de erfgenamen zijn, maar men kan ook een vertrouwenspersoon in Portugal machtigen om dit te doen.

Erfbelasting
Erfgenamen in de eerste lijn (echtgenoot/ kinderen/ouders) betalen geen belasting over de verkrijging van hun erfdeel. Alle anderen 10,8 procent (gegevens actueel december 2017)

Tekst casus 'Wat te doen bij overlijden en bezit in Portugal?': bijdrage Herman van Katwijk namens Calvos Casas.

---

Terug naar overzicht